Ακροδεξιά και ποδόσφαιρο: Όταν ο φασισμός και ο ρατσισμός “φυτρώνουν” στην κερκίδα…

Είναι γεγονός πως το ποδόσφαιρο είναι το λαοφιλέστερο άθλημα παγκοσμίως, δίνοντας ώθηση και βήμα σε ταλαντούχα παιδιά ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής ή θρησκείας να λάμψουν στο αθλητικό στερέωμα. Οι φίλαθλοι αρέσκονται και απολαμβάνουν να βλέπουν τους αγώνες και ιδιαίτερα των ομάδων τους, γεμίζοντας άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο τα γήπεδα. Εκεί συναντιούνται με διάφορους «συνοπαδούς» που με βασικό άξονα την αγάπη για την ομάδα τους, αφήνουν στην άκρη οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ τους.

Ωστόσο, αυτή η αγάπη σταματά εκεί που το μίσος και η έχθρα για το διαφορετικό, ριζώνουν στο οπαδικό κίνημα και στις εξέδρες των γηπέδων. Εκεί που τα ακροδεξιά αφηγήματα περί υποτίμησης των μαύρων ποδοσφαιριστών, των πολιτικά και ιδεολογικά αντίθετων οπαδών (είτε της ίδιας ομάδας με αυτά τα άτομα, είτε της αντίπαλης ομάδας) οδηγούν σε σκοτεινά «μονοπάτια» το άθλημα.

 

Δεν είναι άλλωστε λίγες οι περιπτώσεις των ακροδεξιών που με πρόσχημα το αθλητικό ιδεώδες και την ποδοσφαιρική “αγάπη”, λειτουργούν κατά το δοκούν και προβαίνουν σε βίαιες επιθέσεις και ληστρικά χτυπήματα. Περιστατικά ακραίων καταστάσεων τα οποία παρόλα αυτά υπάρχουν σε φασιστικά κινήματα οπαδών σε ομάδες του εξωτερικού. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, σας παρουσιάζουμε μερικές από τις σημαντικότερες περιπτώσεις στις οποίες ο φασισμός και η ακροδεξιά περιεργάζεται και δραστηριοποιείται στο περιβάλλον των ποδοσφαιρικών φιλάθλων…

Το “white supremacy” της Ντιναμό Κιέβου

Μία από τις πιο γνωστές ομάδες στο ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό στερέωμα, η οποία φημίζεται για τους ένθερμους και φανατικά ακροδεξιούς οπαδούς της είναι η Ντιναμό Κιέβου. Στην ομάδα της ομώνυμης πρωτεύουσας της Ουκρανίας, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό οπαδών οι οποίοι σηκώνουν κορεό με φασιστικά και ναζιστικά σύμβολα ή προβαίνουν σε ρατσιστικά σχόλια. Απόδειξη αποτελεί το ματς με την Τσέλσι στις 20 Οκτωβρίου του 2015, όπου το δίκτυο κατά των διακρίσεων “FARE” της UEFA, εντόπισε 4 περιστατικά προσβολής και χλευασμού μαύρων οπαδών της Τσέλσι από τους οπαδούς της Ντιναμό Κιέβου.

Ακροδεξιοί οπαδοί της Ντιναμό Kιέβου, ολόλευκα ντυμένοι όπως τα μέλη της ΚΚΚ στον αγώνα με την Σαχτάρ. Χαρακτηριστικό το ντύσιμό τους, ως ένδειξη της λευκής υπεροχής (πηγή φωτογραφίας: The Sun)

 

Ακόμη ένα αποτρόπαιο περιστατικό συνιστά η εμφάνιση ολόλευκα ντυμένων ultras, -θυμίζοντας τα μέλη της Κου Κλουξ Κλαν- στον αγώνα με την Σαχτάρ Ντόνετσκ, το 2017. Στο παραδοσιακό ντέρμπι της Ουκρανίας για την 4^η αγωνιστική του πρωταθλήματος, μερίδα των φανατικών οπαδών της Ντιναμό Κιέβου σήκωσαν ένα πανό που έγραφε “100% λευκοί”. Οι συγκεκριμένοι οπαδοί προχώρησαν σε αυτές τις ενέργειες, όπως βλέπουμε στο παρακάτω βίντεο, σε μια προσπάθεια για να πικάρουν την Σαχτάρ λόγω των αρκετών σκουρόχρωμων παικτών που είχε στο ρόστερ της.

• Η Λάτσιο και η παράδοση του φασισμού στο περιβάλλον των οπαδών της

Δεν αποτελεί κάποιο επτασφράγιστο μυστικό ότι η Λάτσιο αποτελεί έναν πόλο έλξης και ενδιαφέροντος για κάθε φίλαθλο ο οποίος ιδεολογικοπολιτικά κινείται στον ακροδεξιό χώρο. Θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά για μια ομάδα η οποία χρωστά χάρη για την κατασκευή του γηπέδου της, το οποίο διατηρεί μέχρι σήμερα στον Μπενίτο Μουσολίνι.

Η Λάτσιο αποτελεί γέννημα θρέμμα Ιταλών αξιωματικών με έτος δημιουργίας το 1900 και όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Φράνκλιν Φόερ, στις τάξεις των οπαδών της επικρατεί έως και τώρα το πολεμικό ήθος. Τα τελευταία χρόνια παρά τις προσπάθειες εξάλειψης των ρατσιστικών και φασιστικών ενεργειών στην Ιταλία με εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών, η Λάτσιο συντηρεί σιωπηρά αλλά ταυτόχρονα αισθητά το ακροδεξιό στοιχείο.

Δεκάδες περιστατικά βίας, τραμπουκισμού και ρατσιστικής χλεύης έχουν καταγραφεί στο «βιβλίο» της ακροδεξιάς πτέρυγας της Λάτσιο. Άλλωστε η ομάδα της Ρώμης φημίζεται για τους ultras οπαδούς της, τους «irriducibili» δηλαδή σκληροπυρηνικούς, οι οποίοι από το έτος ίδρυσής τους που είναι το 1990, έχουν αφήσει το στίγμα τους στο οπαδικό κίνημα της Ιταλίας. Μπλεγμένοι με την διακίνηση ναρκωτικών και το εμπόριο όπλων, οι “irriducibili” έπαιζαν ανέκαθεν αποφασιστικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της Ρώμης, καθώς αρκετά μέλη τους ήταν όργανα κυκλωμάτων μαφίας και έτσι λειτουργούσαν ως « κράτος εν κράτει»…

Οπαδός της Λάτσιο με το όνομα της φανέλας που παραπέμπει στον Χίτλερ και από κάτω το νούμερο 88 το οποίο εκπροσωπεί την φράση «Heil Hitler» (πηγή εικόνας: Daily Mail)

 

• H διείσδυση των ναζιστικών μορφωμάτων στον οπαδικό χώρο του Στρασβούργου

Η Γαλλία είναι μία χώρα με έντονο το στοιχείο του χουλιγκανισμού και της οπαδικής βίας. Παρά την ισχνή παρουσία τέτοιων φαινομένων στο γαλλικό ποδόσφαιρο λίγα χρόνια πριν, η κατάσταση την τελευταία πενταετία έχει αλλάξει δραματικά. Συγκρούσεις με την αστυνομία, τους οπαδούς και το προσωπικό αντίπαλων ομάδων ακόμη και επιθέσεις κατά ποδοσφαιριστών της ομάδας που υποστηρίζουν, είναι χαρακτηριστικό δείγμα της τρέχουσας κατάστασης σε μέρος του γαλλικού οπαδικού κινήματος. 

Φυσικά από αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν λείπει η Strasbourg fc. Στην ομώνυμη ομάδα της πόλης του Στρασβούργου, έχει αναδυθεί έντονα το ναζιστικό και ακροδεξιό στοιχείο, ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια. Η πιο χαρακτηριστική ομάδα που υπάγεται στον συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο είναι η “Strasbourg Offender”. Πλέον, η δράση τους είναι ολοφάνερη και αισθητή (με την αρνητική σημασία της έννοιας) στο γαλλικό ποδόσφαιρο. 

                           

Όπως φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία (πηγή: Rue89Strasbourg), μέλη της συγκεκριμένης ομάδας φωτογραφίζονται  λίγο πριν το ματς με την Ρεμς, τον Οκτώβριο του 2022. Στην συγκεκριμένη φωτογραφία διακρίνονται κάποια άτομα τα οποία χαιρετούν ναζιστικά. Εκτός αυτού, ένα ακόμη παράδειγμα της δράσης τους αποτελεί η επίθεση σε οπαδούς της Μακάμπι Χάιφα.

Μέλη της ομάδας “Strasbourg Offender” φωτογραφίζονται λίγη ώρα πριν το ματς με την Μακάμπι Χάιφα. Στα δεξιά διακρίνεται μια σημαία με ναζιστικά σύμβολα (πηγή εικόνας : Gruppaof)

 

Τον Ιούλιο του 2019, το Στρασβούργο ήρθε αντιμέτωπο με την Μακάμπι Χάιφα για τα προκριματικά του Europa League. Λίγο πριν την έναρξη του αγώνα, μέλη της ομάδας “Strasbourg Offender”, επιτέθηκαν σε οπαδούς του ποδοσφαιρικού συλλόγου από το Ισραήλ. Μάλιστα, το θράσος τους δεν σταμάτησε εκεί, αλλά συνέχισε στο άδραγμα κασκόλ από τα θύματα. Οι φωτογραφίες αναρτήθηκαν στα social media, όπως η παρακάτω, στην οποία οπαδός του Στρασβούργου, ποζάρει με τα προαναφερθέντα “λάβαρα” της επίθεσης.

 

• Ο «σιωνισμός» της Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ

Η έξι φορές πρωταθλήτρια του Ισραήλ διαθέτει μεγάλη μερίδα οπαδών οι οποίοι έκδηλα «αυτοπροσδιορίζονται» ως σιωνιστές και θιασώτες του “εβραϊκού εθνικισμού”. Στην συγκεκριμένη ομάδα τα ακροδεξιά στοιχεία δεν είναι κάτι πρόσφατο, ούτε συνιστούν κάποια παροδική τάση ιδεολογικού περιεχομένου. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί ότι η Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ δεν είχε ποτέ στο ρόστερ της κάποιον Άραβα παίκτη. 

H La Familia αποτελεί την πιο γνωστή ακροδεξιά ομάδα της Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ (πηγή εικόνας: The Washington Post) 

Η Μπεϊτάρ διαθέτει εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες το σιωνιστικό της ακροατήριο , το οποίο έχει οργανωθεί σε ομάδες που λειτουργούν και επιτίθενται  σε οπαδούς αντίπαλων ομάδων. Φυσικά, η πιο γνωστή από αυτές αποτελεί η La Familia, η οποία τρέφει αντιμουσουλμανικά αισθήματα. Ανέκαθεν η Μπεϊτάρ ήταν η αγαπημένη ομάδα της πολιτικής δεξιάς του Ισραήλ και ιδιαίτερα ήταν συνδεδεμένη με το Λικούντ, το κόμμα του Νετανιάχου.

Ωστόσο, λόγω των ακροδεξιών στοιχείων όπως η La Familia η οποία σηκώνει κατά την διάρκεια των αγώνων, πανό με υβριστικά λόγια κατά των Αράβων και γενικότερα των Μουσουλμάνων, ο Νετανιάχου αποστασιοποιήθηκε – έστω φανερά – από την ανοιχτή υποστήριξη στην Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ. Πλέον, η πλειοψηφία των οπαδών “ποδηγετείται” από το σιωνιστικό αφήγημα και την μισαλλοδοξία κατά των Παλαιστινίων. 

• Η Μίλγουολ και τα περιστατικά ομοφοβίας

Σε αντίθεση με προαναφερθέντα παραδείγματα οπαδών οι οποίοι δεν διστάζουν να προβάλλουν ξεκάθαρα τις ακροδεξιές και ρατσιστικές τους αντιλήψεις, οι αντίστοιχοι της αγγλικής ομάδας Μίλγουολ ενεργούν με πιο κρυφό τρόπο. Που βασίζεται όμως αυτή η θέση; Μα φυσικά στο γεγονός ότι ενώ η επίσημη διοίκηση της Millwall Fc έχει καταδικάσει κάθε είδους ρατσιστική ενέργεια, όπως και οι οργανωμένοι οπαδοί της ομάδας, παρόλα αυτά μερικοί ανεγκέφαλοι επιδίδονται στην “καλλιέργεια” απρεπών και αισχρών σχολίων ή κινήσεων σε αντίπαλους οπαδούς ή παίχτες. 

Always brilliant to win a South London derby. Just a shame that it came with disgusting homophobic chanting from the home fans. Good to see the club condemn it, but actions speak louder than words and we suspect not a lot will be done…

— Proud and Palace (@ProudandPalace) January 8, 2022

Απόδειξη αποτελεί το ματς εναντίον της Κρίσταλ Πάλας στις 8 Ιανουαρίου του 2022, για τον τρίτο προκριματικό γύρο του κυπέλλου Αγγλίας. Η Μίλγουολ ηττήθηκε εντός έδρας με 1-2 σε αυτό τον αγώνα, ωστόσο η κατάσταση έμελλε να αμαυρωθεί από κάτι άλλο, πολύ περισσότερο από ένα αποτέλεσμα. Οπαδοί της Μίλγουολ γιούχαραν με ομοφοβικά συνθήματα τον πρώην παίχτη της Κρίσταλ Πάλας, Κόνορ Γκάλαχερ.  Η αντίδραση της ομάδας του Λονδίνου ήταν άμεση, απαντώντας με την σχετική ανάρτηση που σας παρουσιάζουμε στον επίσημο λογαριασμό της στο twitter.

Ωστόσο, το παραπάνω περιστατικό δεν είναι το μόνο. Γνωστή άλλωστε η Μίλγουολ για το σκληροπυρηνικό χαρακτήρα των οπαδών της ήδη από την δεκαετία του 1980, έχει δημιουργήσει αρκετά τέτοια περιστατικά. Ένα ακόμη αντίστοιχο περιστατικό έλαβε χώρα πριν από 3 χρόνια κατά του προπονητή της Reading FC, Μαρκ Μπόουεν, αναγκάζοντας τον διαιτητή Κιθ Στραντ να διακόψει το μεταξύ τους παιχνίδι. 

Η ομάδα του Νοτιοανατολικού Λονδίνου έχει κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για ομοφοβία και  χλεύη κατά των ομοφυλόφιλων. Επιπλέον, οι ultras της ομάδας δηλαδή οι “Millwall Bushwackers” έχουν κατηγορηθεί για ασέβεια, μόλις οι παίχτες γονατίσουν, πριν την έναρξη των ματς ως φόρο τιμής στα θύματα του φυλετικού ρατσισμού. “First us, then others” είναι ένα από τα πιο γνωστά σλόγκαν τους, προσωποποιώντας έτσι τον υπέρμετρο τοπικισμό τους…

 

• H ανησυχητική υποστήριξη της ακροδεξιάς στην εθνική Ουγγαρίας

Το τελευταίο παράδειγμα δεν είναι κάποιου συγκεκριμένα ποδοσφαιρικού κλαμπ, αλλά μιας ολόκληρης εθνικής ομάδας. Ο λόγος φυσικά είναι για την εθνική Ουγγαρίας, η οποία τυγχάνει της αποδοχής και της υποστήριξης ένθερμων ακροδεξιών. Είναι αναμενόμενο σε μια χώρα η οποία διοικείται από έναν αυταρχικό ηγέτη με εθνικιστικές αντιλήψεις όπως είναι ο Ορμπάν, η πλειοψηφία των οπαδών της εθνικής τους ομάδας να πρόσκειται φιλικά προς την ακροδεξιά. Και αυτό βέβαια είναι το ανησυχητικό…

Ναζιστικοί χαιρετισμοί, χτυπήματα και τραμπουκισμοί με φιλάθλους άλλων χωρών, ρατσιστικά συνθήματα και αισχρά πανό σε αγώνες της Εθνικής Ουγγαρίας είναι κάποια από τα γνωρίσματα των οπαδών της. Ιδιαίτερη έξαρση αυτών των φαινομένων σημειώθηκε στο Euro του 2016. Παρά τις συστάσεις της UEFA αλλά και την αποστασιοποίηση του πρώην προπονητή της Ουγγαρίας, Μπερντ Στορκ από τις ρατσιστικές ενέργειες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, αυτό δεν πτόησε τους πιο θερμοκέφαλους και σκληροπυρηνικούς οπαδούς.

Πανό Ούγγρων οπαδών κατά της LGBT κοινότητας στον αγώνα με την Εθνική Γερμανίας, στο πλαίσιο της φάσης των ομίλων του Eurο 2020. (πηγή εικόνας: Bellingcat) 

Τα ίδια περιστατικά φυσικά συνέβησαν και στο επόμενο Euro του 2020. Όπως αναφέρει και ο δημοσιογράφος Μάικλ Κόλμπορν, η εισχώρηση της ακροδεξιάς στο Ουγγρικό ποδόσφαιρο μόνο μια τυχαία και ανοργάνωτη διαδικασία δεν είναι. Ο επικοινωνιακός μηχανισμός του Ορμπάν έχει θέσει τις βάσεις για την ενασχόληση των Ούγγρων πολιτών με το ποδόσφαιρο σε μια προσπάθεια για αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τα υπάρχοντα προβλήματα. Δυστυχώς, αυτό  που εύκολα διακρίνει κάποιο άτομο που ασχολείται με το ποδόσφαιρο, είναι ότι η Εθνική Ουγγαρίας διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά και επαγγελματικού τύπου ακροδεξιά κινήματα οπαδών και δεν διστάζουν να το επιδεικνύουν με κάθε ευκαιρία που τους δίνεται.  

•Αντί Επιλόγου

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω παραδείγματα κάποιων ομάδων στις οποίες η ακροδεξιά και τα εθνικιστικά αφηγήματα έχουν “ριζώσει”, διαπιστώνουμε ότι οι μηχανισμοί προστασίας των δικαιωμάτων στον χώρο του ποδοσφαίρου, έχουν ακόμη πολύ δρόμο για την αντιμετώπιση σχετικών προβλημάτων που προκύπτουν. Σαφώς, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι οι μερίδες αυτών των οπαδών και των απόψεων που «εγκυμονούν», αντικατοπτρίζουν το σύνολο των φιλάθλων ή των ιδεών της ομάδας.

Όμως, αυτό που πρέπει να ανησυχεί κάθε μετριοπαθή υποστηρικτή του λαοφιλέστερου αθλήματος στον κόσμο, είναι η πολιτική υποστήριξη αυτών των φαινομένων. Όταν δηλαδή οι πολιτικοί ή τα κόμματα προσπαθούν να καλύψουν ή να “εξωραΐσουν” κάθε μορφής ρατσισμό, τότε η αποχή και η αδιαφορία δεν είναι λύση. Μπορεί να ακουστεί κλισέ αλλά χρειάζονται άμεσες και ουσιαστικές λύσεις από τους αρμόδιους φορείς του ποδοσφαίρου και της πολιτείας για την αποβολή και τον εξακοντισμό κάθε αήθους ενέργειας που προάγει και παράγει τον φασισμό, την ομοφοβία, τις φυλετικές διακρίσεις ή την μισαλλοδοξία…